OVN cursus loge-erfgoed

De stichting OVN organiseert op 12 december 2008 een praktijkgerichte cursus: Het verleden behouden voor de toekomst. Professioneel beheer & subsidiewerving voor logearchieven, voorwerpen & gebouwen. Deze cursus is bestemd voor leden van vrijmetselaarsloges, die enige documenten, boeken, rituele voorwerpen of een gebouw bezitten, welke de geschiedenis van de eigen loge documenteren. Iedere loge die haar erfgoed voor de toekomst wil bewaren, is gebaat bij de gegeven informatie, welke op de dagelijkse praktijk is toegespitst. De cursus is ook toegankelijk voor andere belangstellenden.

Waarom deze cursus?
Het culturele erfgoed van Nederlandse vrijmetselaarsloges wordt doorgaans centraal bewaard in de collectie van de Grootloge. Maar daarnaast bewaart vrijwel iedere plaatselijke loge zelf nog enkele voorwerpen in een vitrine, zoals schootsvellen, een constitutiebrief, een notulenboek of andere archiefstukken, als ook een kleine bibliotheek. Vaak zijn deze inmiddels zo oud, dat ze als ‘museum-stukken’ gezien kunnen worden. Daarnaast heeft ook het monumentale logegebouw vaak een grote cultuurhistorische waarde. Vanwege hun ouderdom zijn deze zaken erg kwetsbaar.
Het behoud van dit unieke erfgoed voor de toekomst vergt specialistische kennis en financiële middelen, die onder de leden van de plaatselijke vereniging meestal niet voorhanden zijn. Goedbedoeld, maar ondeskundig hanteren van voorwerpen, calamiteiten als lekkages, maar ook achterstallig onderhoud en gebrek aan fondsen voor restauratie zijn veelvoorkomende problemen, die het voortbestaan van maçonniek erfgoed kunnen bedreigen. Hoewel er vele subsidiemogelijkheden zijn voor noodzakelijke restauraties en investeringen, weten loges vaak niet de weg te vinden naar ondersteunende instanties in de erfgoedsector.
De stichting OVN wil hierin uitkomst bieden. Doelstelling van de stichting is immers ‘het bevorderen van de wetenschappelijke studie van de vrijmetselarij’, waartoe ook het behoud van bronnen voor deze studie - het maçonnieke erfgoed - van groot belang is.

Opzet van de cursus
De cursus is gericht op het voorkomen van schade aan objecten en het aanreiken van subsidie-mogelijkheden voor het behoud (en zonodig de restauratie) van historische logebezittingen en -gebouwen. Na een korte introductie in de richtlijnen, die professionele archieven en musea hanteren voor het bewaren van historisch materiaal, worden eenvoudige maatregelen aangereikt, die men zelf met weinig middelen kan nemen. Aandachtspunten zijn daarbij onder meer:

- Weet wat je hebt: hoe documenteer je de collectie?
- Het voorkomen en herkennen van schade aan voorwerpen
- Verantwoord hanteren van historische voorwerpen.
- Eenvoudige hulpmiddelen en maatregelen
- Het inrichten van een veilige opslagruimte
- Welke verpakkingsmaterialen zijn geschikt, welke juist schadelijk?
- Verantwoord inlijsten en tentoonstellen van historische voorwerpen
- Onderhoud en reparatie: do’s & don’ts
- Wat te doen bij schade of calamiteit?
- Hoe stel je een verantwoord beheersplan op?
- Adviesinstanties en subsidiegevers
- Samenwerking en bruikleenovereenkomsten met erfgoedinstellingen

Natuurlijk is er ook ruimte voor vragen en discussie over de praktijksituatie van individuele deelnemers en voorbeelden uit de loges zelf.

Doel van de cursus
Doel van de cursus is deelnemers een reeks praktische tips en adviezen aan te reiken, waarmee zij het dagelijks beheer van hun historische bezit op een professioneel niveau kunnen brengen, veelvoor-komende problemen kunnen oplossen, en waar nodig externe fondsen kunnen aanspreken voor onderhoud en restauratie.
[Bij voldoende belangstelling zal een vervolgcursus worden georganiseerd, waarin deelnemers onder begeleiding daadwerkelijk een subsidieaanvraag voor hun eigen logecollectie of -gebouw uitwerken.]

Praktische informatie
- Datum: Vrijdagmiddag 12 december 2008, 14.00-17.00 uur.
- Locatie: Haags Logegebouw, 2de Sweelinckstraat 131, Den Haag.
- Kosten: OVN-donateurs € 55,- / overige deelnemers € 65,- incl. koffie/thee en cursusmateriaal.
- Aanmelding: Vanwege het beperkte aantal plaatsen is registratie vooraf vereist. De workshop vindt doorgang bij een minimum van 10 deelnemers. Een aanmeldingsformulier is op te vragen via e-mail: info@stichtingovn.nl.

Call for papers: Vrijmetselarij en Art Nouveau

OVN-bestuursleden dr. Marty Bax (secretaris) en drs. Andréa Kroon (voorzitter) zijn als projectredacteurs verantwoordelijk voor de geplande publicatie The Initiated Artist. Methodological Introduction to Western Esotericism and Art, 18th-20th centuries. Het boek zal in de loop van 2009 verschijnen bij de Amsterdam University Press i.s.m. de Leerstoel Geschiedenis van de Hermetische filosofie en verwante Stromingen aan de Universiteit van Amsterdam.
De opzet van het boek, waaraan academici uit Europa, de USA en Canada meewerken, is interdisciplinair. De publicatie zal een eerste introductie bieden in de relatie tussen kunst en westerse esoterie, en een hoofdstuk wijden aan de relatie tussen esoterie en vrijmetselarij. Hoewel de call for papers reeds is gesloten en de inhoudsopgave als is vastgelegd, zoeken de redacteuren ter aanvulling nog een artikel over Freemasonry and Art Nouveau (waaronder ontwerpen van bekende vrijmetselaars Alphonse Mucha, Victor Horta e.a.).Het betreft een case study van 3500 woorden.
Promovendi en andere onderzoekers worden uitgenodigd een paper proposal van ca. 400 woorden in te zenden, vergezeld van een kort c.v. en relevante publicatielijst. Deadline is 1/11/2008. De volledige call for papers is te vinden op H-net.

Nieuw vaktijdschrift

In mei 2009 verschijnt het eerste nummer van het Journal for Research into Freemasonry & Fraternalism, een academisch 'peer-reviewed' tijdschrift volledig gewijd aan de studie van de vrijmetselarij. Dit is een initiatief van het Centre for Research into Freemasonry & Fraternalism aan de Universiteit van Sheffield, ondergebracht bij Equinox Publishers.De eerste call for papers luidt:

'This special issue welcomes papers dealing with any aspect of the role of associational life in the formation of national identity and its historical roots in any part of the world. Possible topics can include, the role of fraternal organizations in the formation of the nation state and its ideological foundations, tensions between universal/cosmopolitan concepts and particularism as expressed through the formation of national identity, the influence of national contexts upon the material culture and symbolism of associations, and interaction between memberships.'

Gastredacteur van dit nummer is Jeffrey Thyssens (Vrije Universiteit Brussel). Meer uitgebreide informatie is te vinden op de website van Equinox Publishers.

Congres: The Expression of Freemasonry

Naar aanleiding van de benoeming van een nieuwe hoogleraar vrijmetselarijgeschiedenis aan de Universiteit Leiden, vindt op 27 en 28 november 2008 een groot internationaal congres plaats. Sprekers zijn 17 onderzoekers uit diverse vakgebieden, verbonden aan Europese en Amerikaanse universiteiten. Zij belichten de plaats van de vrijmetselarij in de westerse cultuur aan de hand van het gekozen thema: ‘The Expression of Freemasonry. Its ritual, oratory, poetry, music, literature, art and architecture’. Door het onderwerp voor zowel wetenschappers, studenten als andere belangstellenden (vrijmetselaren én niet-vrijmetselaren) toegankelijk te maken, worden vooroordelen weggenomen. Sprekers zijn:

- Prof. Dr. Natalie Bayer (Trinity University, San Antonio, USA), Masonic Influences on the Emergence of National Russian Literature: Eighteenth-Century Case Studies,
- Dr. J.K. Birksted (The Bartlett School of Architecture, University College London, UK), Le Corbusier, the Parisian Avant-Garde and Freemasonry: problems of interpretation,
- Prof. Dr. David Bjelajac (George Washington University, USA), Freemasonry and the Alchemy of John Singleton Copley’s Watson and the Shark,
- Diane Clements (Library and Museum of Freemasonry, London, UK), Victorian illustrations of freemasonry,
- Dr. Giovanna Costantini (Universities of New York/Michigan, American Academy of Rome), A Merry Death: Nicolai Evreinov and the Theatre of Transformation,
- John Crow (University of Amsterdam), Duncan’s Royal Arch Ritual as a possible framework for Dan Brown’s ‘The Da Vinci Code’,
- Prof. Dr. James Stevens Curl (The Queen’s University
Of Belfast, UK), Imagery associated with Mozart’s Masonic works: stage-sets and their sources,
- Prof. Dr. Malcolm Davies (Chair for the Study of Freemasonry as an Intellectual Current and a Socio-cultural European Phenomenon, Leiden University, The Netherlands), titel n.t.b.,
- Dr. Max de Haan (Editor in Chief, Thoth, The Netherlands), Friendly Societies and Freemasonry
- Ms. Pauline van den Heuvel (Archivist/Independent Researcher), Performing Artists and Freemasonry in Amsterdam, 1795 - 1844,
- Jimmy Koppen MA (Free University Brussels / Interdisciplinary Research Group Freemasonry, Belgium), The Masonic Network around the Royal Flemish Theatre in Brussels from 1875,
- Drs. Andréa Kroon MA (Leiden University/OVN Foundation, The Netherlands), The Origins of George Washington’s apron: Myth or Reality?
- Leonard H. Lubitz MA (City University of New York, USA), Masonic Symbolism and Architecture in American Cities,
- Aimee E. Newell (National Heritage Museum, Lexington, Massachusetts, USA), King Solomon’s Temple Samplers: An Expression of Shared Ideals,
- Dr. Andreas Önnerfors (Centre for Research into Freemasonry, University of Sheffield, UK), titel n.t.b.,
- Dr. Andrew Pink (University College London, UK), Patrons, Performers and Politics: Freemasons in Early Eighteenth-century London Theatres,
- Prof. Dr. Jeffrey Thyssens (Free University Brussels / Interdisciplinary Research Group Freemasonry, Belgium), Masonic Tombstones.

Het congres vindt plaats in het auditorium van de Internationale School te Den Haag. Voertaal is Engels. Het congres is toegankelijk voor alle belangstellenden, maar in verband met het beperkte aantal plaatsen is registratie vooraf verplicht. Registratiekosten: € 110,- (kortingstarief studenten:
€ 45,-). Meer informatie en registratie: f.m.conference.leiden08@gmail.com.

Nieuws van het CRF

Workshop
Op 1 november 2008 organiseert het Centre for Research into Freemasonry and Fraternalism aan de Universiteit Sheffield een workshop over het thema The Temple Legend: Links between Freemasonry, Theosophy and Anthroposophy. Sprekers zijn:

- Dr Isaac Lubelsky (Tel Aviv University), Theosophy and Anthroposophy in 1913: Doctrinal Differences and Resemblance,
- Dr Andreas Önnerfors (University of Sheffield), Steiner’s Temple Legend seen from the Background of Research into Freemasonry
- Nick Thomas (Independent scholar), The position of Freemasonry in the Formation of Steiner’s Anthroposophical Ideas,
-Dr Helmut Zander (Humboldt University Berlin), Anthroposophical Transformation of Freemasonry.

Voor meer informatie en registratie: a.onnerfors@sheffield.ac.uk. Deadline voor inschrijvingen is 24/10/2008.

Gastonderzoeker
Het CRF kondigt tevens een onderzoeksproject van haar eerste post-doctorale gastonderzoeker aan. Dr. Robert Collis promoveerde aan de Universiteit van Turku/Åbo in Finland in 2007. De titel van zijn dissertatie was: The Petrine Instauration: Religion, Esotericism and Science at the Court of Peter the Great, 1689-1725. Zijn verblijf in Sheffield wordt mogelijk gemaakt door de Finse Ehrnrooth stichting. Nu verbonden aan het CRF zal Collis zich richten op Esotericism at the Russian Court from Ivan IV to Nicholas II, 1547-1917.