zaterdag 27 november 2010

Update toekomst CMC

Eerder deden we in deze nieuwsbrief verslag van de plannen van het Grootoosten der Nederlanden om haar erfgoedcollectie, ondergebracht in het Cultureel Maçonniek Centrum te Den Haag, te verhuizen naar elders in het land. Dit plan stuitte op veel weerstand, zowel onder leden van Haagse loges als bij wetenschappers en erfgoedspecialisten, omdat het de collectie zou losrukken uit haar historische, culturele en academische context.
Inmiddels heeft de Orde een nieuwe Grootmeester en wellicht ook een nieuw beleid, want de huisvestingscommissie meldt in haar berichtgeving:

- 'bij nader inzien [verdient] de mogelijkheid van vestiging van de hoofdzetel van de Orde in Den Haag heroverweging: de historische band van de Orde - en het Cultureel Maçonniek Centrum - met die stad is een sterk argument';
- 'de eis ‘geen bestaand logegebouw’ [is] al te beperkend gebleken. [...] de vorderende plannen - samen met Stadsherstel - om het ‘historische’ logegebouw [te Amsterdam] te behouden door een passende medegebruiker te interesseren, zijn goede redenen om ook de optie Vondelstraat een tweede kans te gunnen'.

Hopelijk zullen de Haagse loges en het hoofdbestuur actief ingaan op de door de Haagse erfgoedinstellingen getoonde interesse en geboden handreiking, en zo tot een passend plan voor behoud van de collectie te Den Haag zullen komen.
In juni 2012 valt uiteindelijk de beslissing, maar eerst volgt nog een tussenrapportage op de jaarvergadering van loges in juni 2011.

NB: Middels de enquete in de rechterkolom van deze pagina kunt ook u uw mening te geven over de verhuisplannen.

Redt de Bibliotheca Philosophica Hermetica !

De Bibliotheca Philosophica Hermetica te Amsterdam is een van de belangrijkste studiecollecties voor studenten en onderzoekers op het gebied van de westerse esoterie, waartoe ook de vrijmetselarij wordt gerekend. De collectie heeft niet alleen een grote waarde voor de internationale wetenschap, maar is tevens een onmisbaar deel van het Nederlandse culturele erfgoed. Helaas wordt ze (opnieuw) bedreigd met opheffing en verkoop. De stichting OVN steunt de petitie tot behoud van de collectie: http://www.ipetitions.com/petition/ritmanlibrary/. Deze petitie is een initiatief van de leerstoel ‘Geschiedenis van de Hermetische filosofie en verwante stromingen’ aan de Universiteit van Amsterdam. Klik op de link voor meer informatie.

Nieuwe publicaties

- Harald Schrefler, Der Papst und die Freimaurer. Ein wissenschaftlicher Diskurs, (Edition zum rauhen Stein, Vol. 13) Studien Verlag, Innsbruck 2010, ISBN 978-3-7065-4991-2, 352 pag., € 33,-. De katholieke kerk heeft sinds de stichting van loges in de 18de eeuw weerstand geboden tegen de vrijmetselarij. Dit boek bespreekt de daarachterliggende overwegingen, en geeft de visies van zowel prominente vrijmetselaren als geestelijken op het onderwerp.

- Petri Mirala, 'Masonic sociability and its limitations: the case of Ireland', in: James Kelly & Martyn J. Powell (eds.), Clubs and Societies in Eighteenth-Century Ireland, Four Courts Press, 2010, ISBN: 978-1-84682-229-2, 496 pag, € 49,50.

- James Stevens Curl, Freemasonry & the Enlightenment: Architecture, Symbols and Influences, ISBN 978-1-905286-45-4, ca. 384 pages, Historical Publications, te verschijnen in 2010. Het boek is een vervolg op The Art & Architecture of Freemasonry (1991) van dezelfde auteur en verbreedt het thema. Voor informatie over een voorintekeningsaanbieding: richardson@historicalpublications.co.uk.

- Papeles de Masoneria IV, CIEM, Zaragosa 2010, € 12,-. Dit nummer bespreekt de huidige situatie van de vrijmetselarij in globale context: de orde staat om allerlei redenen onder druk, waardoor ze gedwongen wordt tot zelfbeschouwing en keuzes voor traditie of moderniteit.

- Geen nieuwe publicatie, maar wel vermelding waard is: Darius A. Spieth, Napoleon's Sorcerers: The Sophisians, University of Delaware Press 2007, ISBN: 978-0-87413-957-0, € 65,-. Gedurende Napoleon's heerschappij werden in Franse vrijmetselaarskringen rituelen opgevoerd, waarvan wel werd gezegd dat ze terug zouden gaan tot de Egyptenaren. Dit boek bespreekt het culturele en intellectuele milieu waaruit een van de pseudo-Egyptisch geheim genootschap: de Heilige Orde der Sophisten, gesticht in Parijs in 1801. Leden waren militairen, Egyptologen en andere wetenschappers, schrijvers en kunstenaars die onderdeel waren van Napoleon's campagne in Egypte (1798-1801). Later werden leden geworven uit de Parijse artiestenwereld. Het boek bevat fraaie illustraties uit het Gouden Boek, een rijk geillustreerd manuscript van Marie-Nicolas Ponce-Camus (student van Jacques-Louis David). Ondergrondse doolhoven, grotten, pyramides en tempels werden gebruikt om Egyptische inwijdingsriten te doen herleven.

- Andrew Pink, 'A music club for freemasons: Philo-musicae et -architecturae societas Apollini', London, 1725-1727, Early Music 2010, online raadplegen via deze link.

- Herkauwer meldt op zijn blog 'Een nieuw soort loge? (1781)', verwijzend naar de (para-maconnieke?) Orde van St. Peter.

- Andreas Onnerfors, 'Freimaurerei und Ofiziertum im 18. Jahrhundert', verschenen in het tijdschrift Militär und Gesellschaft, kosteloos te downloaden via: http://pub.ub.uni-potsdam.de/volltexte/2010/4311/.

Onderzoeksbronnen online

- Het Instituut voor de studie van Duitse Aristocratie heeft alweer enige tijd geleden een lijst gepubliceerd van aristocraten die lid waren van de vrijmetselarij. Als smaakmaker voor deze publicatie, heeft men alleen een ledenlijst van loge Zu den drei Weltkugeln vanaf 1817 online gezet. Ze is te raadplegen via deze link.
- De Britse studieloge Quatuor Coronati heeft haar website vernieuwd. Hierop is ook informatie te vinden over het bekende studietijdschrift Ars Quatuor Coronati. Een aantal artikelen is als downloads beschikbaar via deze link.

- De Bibliotheek der Nederlandse Letteren is een website met een zeer groot aantal gedigitaliseerde publicaties uit de Nederlandse literaire en wetenschappelijke geschiedenis. Recentelijk zijn de jaargangen van het Documentatieblad van de Werkgroep Achttiende Eeuw toegevoegd, waarin diverse artikelen over vrijmetselarij zijn opgenomen.

Vacatures en prijzen

ESSWE prijs
Iedere twee jaar reikt de European Society for the Study of Western Esotericism een prijs uit voor het beste proefschrift op het vakgebied van de westerse esoterie. In aanmerking komen proefschriften, die zijn voltooid tussen 1 januari 2009 and 1 maart 2011. De prijs bestaat uit een geldbedrag (€ 500) en een certificaat, en wordt uitgereikt bij het ESSWE congres in Hongarije op 6-10 juli 2011. Daarnaast wordt het proefschrift aanbevolen voor publicatie in de ARIES boekenreeks.
Nominaties kunnen worden ingediend bij Andreas Kilcher (ETH, Zürich, akilcher@ethz.ch) voor 1 maart 2011. Lees het reglement op de ESSWE website.

Fellowship UCLA
De Universiteit van Californie in Los Angeles (UCLA) en een maconniek studiefonds stellen een 'fellowship' (onderzoeksplaats voor een postdoc) beschikbaar voor de periode van 1 september 2011 tot 31 augustus 2012. In aanmerking komen recente promovendi met een interesse in 'civil society', broederschaps- en vrijmetselarijgeschiedenis. De beurs bestaat uit een bedrag van $50000, kantoorruimte en een bescheiden verhuisvergoeding. Van de kandidaat wordt verwacht dat deze twee relevante collegereeksen zal verzorgen in overleg met prof. Margaret C. Jacob, een bekende onderzoeker op het vakgebied. Meer informatie is te vinden op de website: http://www.freemasonryandcivilsociety.ucla.edu/. Aanmeldingen met cv en drie aanbevelingsbrieven kunnen worden gezonden aan prof. Margaret Jacob, Bunche Hall, UCLA, Los Angeles, CA 90095 voor 10 januari 2011.

Essayprijs
Het Maçonnieke Studiecentrum Fernando Pessoa verstrekt jaarlijks een prijs aan auteurs van academische artikelen en andere onderzoeksverslagen op het vakgebied van de vrijmetselarij. In aanmerking komen artikelen in de Portugese, Spaanse, Engelse of Franse taal. De deadline is 22 december 2010. Meer informatie: alvaro.carva[at]cgd.pt.

Congres: The Philanthropy Files

Het jaarlijkse congres van de British Records Association (BRA) heeft dit jaar als thema The Philanthropy Files: records of charities and their uses en zal plaatsvinden in The Library and Museum of Freemasonry in Londen op 7 december 2010. Zowel archivisten als onderzoekers uit andere disciplines bespreken de geschiedenis van liefdadige instellingen. Zo zal Susan Snell een overzicht presenteren van de betrokkenheid van de vrijmetselarij bij liefdadige instellingen aan de hand van beschikbare bronnen uit de collectie van het museum. Informatie en registratie uitsluitend via de BRA website.