Promotie Floor Meijer

Op 26 february verdedigde Floor Meijer haar dissertatie Wereldburgers. Vrijmetselaren en de stad Amsterdam, 1848-1906 aan de Universiteit van Amsterdam. Herkauwer was bij de promotieplechtigheid, lees zijn verslag hier.

Natuurlijk verscheen een handelseditie van Meijer's dissertatie. Dit is een van de eerste studies die de geschiedenis van Nederlandse vrijmetselarij rond 1900 belicht. Hoewel vrijmetselaren zich van oudsher binnen de loge niet bezig houden met politiek, wijzigden zij hun standpunt in de tweede helft van de 19de eeuw. De stad Amsterdam kende maatschappelijke problemen als armoede, honger en kinderarbeid, waarover in de loges en in door de loges uitgegeven tijdschriften werd gediscussieerd. Vrijmetselaren richtten zich op Charitas, liefdadigheid. Ze richtten organisaties voor blinden- en armenzorg. Deze ontwikkelingen gingen hand in hand met een verschuiving in het ledenbestand van de Orde: meer en meer burgers werden lid, van ambachtslieden tot winkeliers en docenten. Deze nieuwe leden hielden zich meer bezig met de problemen die zich in de stad afspeelden. Er ontstonden ook nieuwe contacten tussen de vrijmetselarij en andere, sociale en politieke organisaties via deze leden. Hierdoor veranderde het karakter van de Orde, die na 1900 ook nog eens concurrentie kreeg van de nieuwe, gemengde vrijmetselaarsorganisaties met zowel mannelijke, als vrouwelijke leden.

Floor Meijer, Wereldburgers. Vrijmetselaren en de stad Amsterdam, 1848-1906, Wereldbibliotheek Amsterdam 2010, ISBN 978-90-284-2321-3, paperback ca. 704 pages, € 39,90.

In memoriam: Malcolm Davies

Helaas heeft ons een treurig bericht bereikt: op 9 februari j.l. is prof.dr. Malcolm Davies overleden.

Davies was muziekhistoricus, als directeur van de muziekschool verbonden aan de Internationale School in Den Haag en tevens actief als dirigent. In 1996 werd hij lid van loge De Vlammende Ster in Den Haag, waarna hij zich als onderzoeker specialiseerde in de relatie tussen vrijmetselarij en muziek.
Davies heeft in korte tijd een stimulerende bijdrage aan de ontwikkeling van het academische vakgebied geleverd. Zijn dissertatie The Masonic Muse. Songs, Music and Musicians Associated with Dutch Freemasonry: 1730–1806 verscheen in 2005 bij de Koninlijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis. Hij kreeg hierna twee maal een OVN-onderzoeksbeurs toegewezen voor vervolgonderzoek naar het onderwerp, waarover hij een tweede boek voorbereidde.
Davies werd in 2007 benoemd tot hoogleraar aan de leerstoel 'Vrijmetselarij als geestesstroming en sociaal-cultureel Europees verschijnsel' aan de Universiteit Leiden. Vanuit deze leerstoel verzorgde hij colleges en organiseerde hij in 2008 een groot internationaal congres op het vakgebied, 'The Expression of Freemasonry', waarbij plannen voor nauwere samenwerking met buitenlandse leerstoelen werden gemaakt.

Davies was vanaf 2001 betrokken bij diverse OVN-activiteiten en had ook na zijn benoeming tot hoogleraar regelmatig contact met het bestuur. In 2009 werden nog plannen voor onderlinge samenwerking tussen OVN en de leerstoelen te Leiden en Amsterdam gemaakt. Met Davies verliest het vakgebied een veelbelovend onderzoeker, die zich inzette om de Nederlandse onderzoeksbijdragen ook internationaal op de kaart te zetten. Onze bestuursleden zullen hem missen, en wensen zijn familie en vrienden veel sterkte in de komende periode.

[Foto: Malcolm Davies in goede stemming bij het sprekersdiner na het OVN-congres 'Maçonnieke en Esoterische Collecties in Nederland' in 2008.]