maandag 8 september 2008

Vrouwen en vrijmetselarij

Ten onrechte wordt wel gedacht dat vrouwen pas een rol in de vrijmetselarij kregen aan het einde van de 19de eeuw als gevolg van emancipatiebewegingen. Vrouwen zijn echter al vanaf het midden van de 18de eeuw structureel betrokken geweest bij de vrijmetselarij. Toch is er maar weinig bekend over de wijze waarop zij handelingsmacht verkregen en gebruikten om maconnieke organisaties aan te passen aan hun eigen wensen en doelen. Binnenkort verschijnt een studie over de rol van vrouwen in de vrijmetselarij onder co-redactie van OVN-bestuurslid Jan Snoek, dat een belangrijk hiaat in onze kennis van het vakgebied vult.
Het boek concentreert zich op twee aspecten van de vrijmetselarij: de handelingsmacht van vrouwen binnen de Ordes en de rol van mannen en vrouwen bij rituaalwijzigingen en -overdracht. Deze twee aspecten zijn nauw met elkaar verbonden, omdat enige handelingsmacht noodzakelijk is om rituaalveranderingen tot stand te brengen. De inhoudsopgave is als volgt:

- 'Introduction', Jan A.M. Snoek,
- 'The Relationships of Androgynous Secret Orders with Freemasonry; Documents on the Ordre des Hermites de bonne humeur in Sachsen-Gotha (1739-1758)', Bärbel Raschke,
- 'The Grand Lodge of Adoption, La Loge de Juste, The Hague, 1751: A Short-lived Experiment in Mixed Freemasonry or a Victim of Elegant Exploitation?', Malcolm Davies,
- 'Maçonnerie des Dames: The Plans of the Strict Observance to Establish a Female Branch', Andreas Önnerfors,
- 'Freemason Feminists: Masonic Reform and the Women’s Movement in France, 1840-1914', James Smith Allen,
- 'The ‘Women’s Question’. The Discussion, Especially in the Nineteenth Century, About Opening Membership of the Dutch Grand Lodge to Women', Anton van de Sande,
- 'Women and the Hermetic Order of the Golden Dawn: Nineteenth Century Occultist Initiation from a Gender Perspective', Henrik Bogdan,
- 'Stretton’s "Operative" Masonry: Legacy or Forgery?', Bernard Dat,
- 'Freemasonry and Suffrage: The Manifestation of Social Conscience', Ann Pilcher Dayton,
- '"Builders of the Temple of the New Civilisation": Annie Besant and Freemasonry', Andrew Prescott,
- 'Diversity In Unity? Background and History of the Different Masonic Traditions Within the Craft Lodges of the Dutch Federation of the International Order of Mixed Freemasonry "Le Droit Humain"', Anne van Marion-Weijer.

Het aantal Nederlandse bijdragen is groot. Dit boek werpt een heel nieuw licht op de vrijmetselarij, waarvan tot nu toe vooral de geschiedenis van masculiene organisaties werd belicht, en is dan ook de investering waard.

Publicatiegegevens: Alexandra Heidle/Jan A.M. Snoek (red.), Women’s Agency and Rituals in Mixed and Female Masonic Orders, (Aries book series 8) Brill, Leiden 2008. ISBN 978-90-04-17239-5, 450 pp., prijs: € 139,-.

Geen opmerkingen: