Engelse vrijmetselarij in de lange 18de eeuw

Het Centre for Research into Freemasonry and Fraternalism aan de Universiteit van Sheffield organiseert op 16 en 17 september 2010 een congres rond het thema: 'British freemasonry in the long Eighteenth century'. De organisatoren roepen vooral jonge onderzoekers op het vakgebied op om een voorstel voor een paper in te zenden. De deadline voor het indienen van voorstellen (max. 350 woorden) is 1 october 2009. Meer informatie: Dr. Andreas Önnerfors, a.onnerfors@sheffield.ac.uk.

Duitse publicaties

In de reeks jaarboeken van de Duitse studieloge Quatuor Coronati is een nieuw deel verschenenen. De inhoud van nummer 45 (2008) omvat onder meer:

- Zur Entstehung unseres Wertebewußtseins, Dr. phil. Klaus-Jürgen Grün;
- Ursprung und Entwicklung der Wertfrage, Prof.Dr. Klaus Hammacher;
- Kulturelle Vielfalt in unserer Gesellschaft - Die Logen als Partner des interkulturellen Dialogs?, Helga Widmann;
- Werteorientierung der Freimaurerei im Verhältnis zu Religionen und Kirchen, Dr. Günter Wolf;
- Freimaurerei zwischen Ethik und Religion - Anmerkungen aus evangelischer Sicht, Dr.theol. Matthias Pöhlmann;
- Gesellschaftliche Gestaltung aus dem christlichen Glauben. Wertebasismfür einen Grundkonsens aus sozialethischer Perspektive, Dr.theol. Helge Wulsdorf;
- Bedeutung des Religiösen für die christliche Freimaurerei, Peter Otto;
- Die Jahre vor und nach dem II. Weltkrieg in den Niederlanden - Kontinuität und Neubeginn, Max de Haan;
- Die Geschichte der ungarischen Freimaurerei zwischen 1945 und 1950, Dr.med. Frigyes Back;
- Deutsche Freimaurerei nach dem II. Weltkrieg - Wiederaufbau zwischen Neuorientierung und alten Strukturen, Prof.Dr. rer.pol.Hans-Hermann Höhmann;
- Die Freimaurerei in Österreich 1945-1952, Dr. jur. Hans Kummerer;
- Freimaurer im Parlament des Bundeslandes Baden-Württemberg und seiner Vorläufer seit 1818, Rainer Braun;
- Leben und Psychogramm des Freimaurers Lovis Corinth unter Einbeziehung seiner Selbstbildnisse, Thilo Holzmann;
- Weder beschuht, noch barfuß - Hieronymus Bosch und das Aufnahmeritual der Freimaurer, Axel Pohlmann;
- Johannes der Täufer und die Freimaurerei, Gerhard Raabe.

Publicatiegegevens: Quatuor Coronati Jahrbuch für Freimaurerforschung, nr. 45 (2009). Het boek kan besteld worden via de secretaris van de loge: wibrin@htp-tel.de.

Een andere recente Duitse publicatie die het verdient hier genoemd te worden, is Die Rituale der Freimaurer. Zur Konstitution einer bürgerlichen Habitus im England des 18. Jahrhunderts. Hasselman beschouwd hierin de rituele praktijk van de vrijmetselarij als 'Cultural Performance'. Aan de hand van een overvloed aan historisch materiaal wordt vanuit het perspectief van cultuur- en sociale wetenschappen aangetoond, hoe elementen van 'performance' en sociaal gedrag een rol spelen in de maconnieke werkwijze.
Publicatiegegevens: Kristiane Hasselmann, Die Rituale der Freimaurer. Zur Konstitution einer bürgerlichen Habitus im England des 18. Jahrhunderts, Transcript Verlag, Bielefeld 2009, ISBN 978-3-89942-803-2, € 29,80.

Zwitserse collectie online

De Bibliotheca Masonica August Belz in Zwitserland werkt al enige jaren aan een online database om onderzoek van de collectie te vergemakkelijken. In maart 2009 is de laatste titel toegevoegd, het hele bestand kan nu hier worden geraadpleegd.

Tentoonstelling: vrijmetselarij en de Franse Revolutie

Het Museum van de Engelse Grootloge in Londen toont vanaf 1 juli een tentoonstelling, getiteld 'Freemasonry and the French Revolution'. Ze is te zien tot 18 december 2009. Het begin van de Franse Revolutie in 1789 markeerde een verandering in de verhouding tussen de vrijmetselarij en de overheid. In Engeland had de vrijmetselarij geen politiek karakter en was de discussie van politiek in de loge verboden (zoals nog altijd het geval is), maar na 1789 kregen Engelse vrijmetselaren toch te maken met de gevolgen van revolutionaire politiek. Loges ontliepen sluiting door toe te stemmen in het opgeven van ledenlijsten aan plaatselijke authoriteiten. Dit bleef een wettelijke plicht tot 1967, toen de regerende Labour partij onder Harold Wilson de zogeheten Unlawful Societies Act afschafde. De vrijmetselarij verspreidde zich vanuit Engeland naar het Europese continent in het begin van de 18de eeuw, maar hier werd vrijmetselaren verweten dat zij zouden hebben bijgedragen aan de Revolutie en de daaruit ontstane politieke en sociale onrusten. Het wantrouwen dat destijds ontstond heeft een lange termijn effect gehad op de samenleving. De tentoonstelling, die tot 18 december 2009 te zien is, illustreert de gevolgen van de Franse Revolutie in Engeland en de rest van Europa.
Wie niet in staat is het Museum zelf te bezoeken, kan wel online een aantal thematische presentaties van de collectie bekijken, die regelmatig met nieuwe onderwerpen worden aangevuld.

Congres: verspreiding van maçonnieke werkwijzen

De Universiteit van Nice-Sophia Antipoulis zal op 2 en 3 juli 2009 een congres wijden aan het onderwerp 'Diffusions et circulations des pratiques maçonniques en Europe et en Méditerranée, XVIIIe-XIXe siècles'. Het volledige programma is te vinden op de maçonnieke nieuwswebsite Pietre Stones website. Contact informatie: Centre de la Méditerranée Moderne et Contemporaine-MSH de Nice, cmmc@unice.fr

Call for papers: Vrijmetselarij en vrouwen

De organisatoren van het vakcongres 'Women and freemasonry since the Enlightenment', dat op 17-19 Juni 2010 aan de Universiteit van Bordeaux en het Museum van Aquitaine zal plaatsvinden, hebben de onderstaande een call for papers verspreid. Het congres beoogt niet alleen de historische participatie van vrouwen in de vrijmetselarij te bespreken, maar ook de beweegredenen achter de nog altijd voortdurende uitsluiting van vrouwen in de 'reguliere' orden te belichten. Voor de volledige Engelse tekst van de call for papers verwijzen wij u naar de lezen op de Engelstalige versie van deze OVN-blog. Het evenement komt tot stand door samenwerking tussen verschillende Europese onderzoeksinstituten, waaronder: de Franse Universiteiten van Bordeaux 3, Parijs IV Sorbonne en Havre; het Sheffield Centre for Research into Freemasonry; het Centre de recherche sur la franc-maçonnerie en de onderzoeksgroep FREE aan de Université Libre de Bruxelles; het Center for the Study of Women aan de UCLA en de Universiteit Sapienza in Rome. Contactpersoon: Cecile.revauger@u-bordeaux3.fr

Call for papers: American Freemasonry

Het National Heritage Museum in Lexington, Massachusetts (USA) kondigt haar eerste symposium aan, dat zal plaatsvinden op 9 April 2010. Het gekozen thema is 'New Perspectives on American Freemasonry and Fraternalism'. De call for papers luidt als volgt:

"The National Heritage Museum is an American history museum founded and supported by Scottish Rite Freemasons in the Northern Masonic Jurisdiction of the US. As the repository of the largest collection of American Masonic and fraternal objects, books and manuscripts in the United States, the Museum aims to foster new research on American fraternalism and to encourage the use of its scholarly resources.

The symposium seeks to present the newest research on American fraternal groups from the past through the present day. By 1900, over 250 American fraternal groups existed, numbering six million members. The study of their activities and influence in the United States, past and present, offers the potential for new interpretations of American society and culture. Diverse perspectives on this topic are sought; proposals are invited from a broad range of research areas or any combination of disciplines, and may forcus on any time periods. Possible topics include:

• Comparative studies of American fraternalism and European or other international forms of fraternalism
• Prince Hall Freemasonry and other African-American fraternal groups
• Ethnically- and religiously-based fraternal groups
• Fraternal groups for women or teens
• Role of fraternal groups in social movements
• The material culture of Freemasonry and fraternalism
• Anti-Masonry and anti-fraternal movements, issues and groups
• Fraternal symbolism and ritual
• The expression of Freemasonry and fraternalism through art, music, and literature
• Approaches to Freemasonry – from disciplinary, interdisciplinary, or transnational perspectives; the historiography and methodology of the study of American fraternalism

Voorstellen voor papers van max. 30 minuten zijn welkom. Deze moeten een samenvatting van max. 400 woorden, een c.v. van max. 2 pagina's en volledige contactgegevens van de spreker omvatten. De deadline is August 15, 2009. Contact gegevens: mrs. Aimee E. Newell, Senior Curator of Collections, National Heritage Museum, anewell@monh.org.

Nieuwe aanstellingen op het vakgebied

Het Centre for Research into Freemasonry and Fraternalism aan de Universiteit van Sheffield heeft de aanstelling van een post-doc onderzoeker bekend gemaakt. Dr. Róbert Péter, verbonden aan de University of Szeged in Hongarije, zal in het kader van een British Academy Visiting Fellowship en een Eötvös beurs van de Hongaarse overheid het centrum komen versterken tot september 2009.
Dr. Péter onderzoekt de ideologische aspecten van de Engelse vrijmetselarij. Het onderwerp van zijn proefschrift was The Mysteries of English Freemasonry: Janus-Faced Masonic Ideology and Practice Between 1696 and 1815 (2006). Hij is tevens de redacteur van recensies van het Journal for Research into Freemasonry and Fraternalism.

De CRFF Nieuwsbrief vermeld ook de aanstelling van twee onderzoekers aan de Universiteit van California in Los Angeles (UCLA, USA). Een post-doc plaats voor 'History of fraternalism and freemasonry' bij de Faculteit Geschiedenis is toegewezen aan Natalie Bayer, (Rice Universiteit USA). Bayer is gespecialiseerd in Russische vrijmetselarij en internationale contacten tussen 1750 en 1850. Daarnaast is Matthew Crow, gespecialiseerd in Amerikaanse geschiedenis onder Thomas Jeffersonals Research Assistant aangesteld. Zij zullen ieder een collegereeks aan de UCLA over vrijmetselarij gaan verzorgen.

Chiswick

In St. John's College in Oxford wordt een reeks lezingen gehouden over de geschiedenis van het bekende park en landhuis Chiswick nabij Londen, waarbij ook vrijmetselarij aan de orde komt. Op 18 mei verzorgd James Campbell, verbonden aan de Universiteit van Cambridge, de lezing 'Wren and Freemasonry: separating myth from fact'. Meer informatie: geoffrey.tyack@kellogg.ox.ac.uk